YKS tercihinde nelere dikkat etmeliyiz?

ÖSYM tarafından yapılan 3 oturumluk Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) bitti. Sınav sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte 27 Temmuz da tercih süresi başladı. 3,5 milyondan fazla adayın katıldığı sınavın son tercih süresi ise 8 Ağustos. Tercihlerini ÖSYM'nin https://ais.osym.gov.tr adresinden yapabilecek olan katılımcılar için tercih yaparken dikkat edilmesi gerekenleri eğitimci Semih Erülgen'e sorduk.

YKS tercihinde nelere dikkat etmeliyiz?

2023 YKS ile ilgili bu sene özellikle depremden dolayı ikinci dönemin AYT konularının olmaması birçok öğrencinin kafasında yığılma olur mu, olmaz mı sorusu hep geldi. Sizin bu konuda görüşleriniz nedir?

-Öncelikle belirtmeliyim ki sonuçlar her ne olursa olsun hiçbir şeyin son olmadığını, hiçbir sonucun fiziksel ve ruhsal sağlıklarından önemli olmadığını bilmelerini isterim. Bu süreçte doğru bir stratejiyi uzmanlarla belirleyerek bu süreci yürütmeleri gerektiğini ifade ediyorum.
Bu sene özellikle sayısal bölümde yığılma yaşandı. Çok çalışan öğrenciler bir şekilde sıyrıldı ama orta ve az çalışan öğrenciler herkesin yapabileceği soru tarzları olduğu için ve konu sınırlaması dar olduğundan dolayı her yıl olduğu gibi yine yığılmalar yaşandı. 

Tercih yaparken başarı sıralaması mı önemli puan mı?

-Üniversite tercihi yaparken başarı sıralamasını baz alıyoruz. Sayısal bölüm tercih edilecekse yerleştirme sayısal başarı sıralaması, eşit ağırlık tan bölüm tercih edilecekse yerleştirme eşit ağırlık sıralaması, sözel bölüm tercih edilecekse yerleştirme sözel başarı sıralaması, yabancı dilden bölüm tercih edilecekse yerleştirme dil sıralamasını dikkate alarak tercih yapacağız.

Tercih sıralaması yaparken önceliklerimizi üst sıraya yazmak gerekir. Sıralama yaparken kendi başarı sıralamamızın yaklaşık %50 sinin altında ve üstünde sıralamaya göre yazmak önemli. Örneğin öğrencimizin yerleştirme başarı sıralaması 30.000 ise %50 si 15.000 yani 15.000 geriden başlayarak yazarız fakat 30.000 civarı gelme olasılığı yüksektir 15.000 sonrasına kadar da yazarız yani 45.000e kadar çünkü tercih edilen bölümün kontenjanında artış varsa başarı sıralaması düşecektir.

15 yıllık deneyiminizden yola çıkarak bu süreçte tercih yapacaklara ne tavsiye edersiniz?

-Tercih yaparken ilk önceliğimiz; meslek seçimi, öncelikli olarak hangi bölümü istediğini adayların yapacağını araştırmalarla veya o bölümden mezun olmuş mesleğini icra eden kişilerle iletişime geçilerek sorularını açıkça sorarak seçilecek bölümle alakalı detaylı bilgi sahibi olmak gerekir. 

Burada şu kısmı ifade etmek isterim tercih yaparken öğrencilerimizin ve velilerimizin ilk sorduğu soru mezun olduktan iş bulur mu, bulursa ne kadar kazanır? Tabi ki tercih edilen bölümün ülkemiz şartlarındaki imkânları çok önemli fakat burada benim özellikle üzerinde durduğum kısım hangi bölüm tercih edilirse veya hangi alana ilgisi varsa o bölüm tercih edildiğinde kendisini geliştirmesi, yeniliklere açık olması, insan ilişkilerinde ve uluslararası çalışmalarda o meslekle ilgili neler yapıldığı ve seçilen mesleğe katkısının ne olacağı şeklinde bir hedef belirlemeleri ve bu doğrultuda gelişim ve pozitif değişim devam ettikçe ben inanıyorum ki emeklerinin karşılığını mutlaka alacaklardır.

Tercih yaparken ikinci önemli kısım; üniversite seçimi, üniversitenin bölümü akademik yeterliliği, yan dal imkânları, sosyal olanakları ve kampüs durumu gibi ayrıntılara dikkat ederek üniversiteyi belirlemek gerekir. Tercih kılavuzundaki üniversitelerin bölümlerinin açıklamalar kısmını dikkatli bir şekilde okumak gerekir. Her üniversitenin bölümleri arasında bile farklılık gösteren önemli bilgilendirmeleri bulunmaktadır ve buralara çok dikkat edilmesi gerekir. 
Vakıf üniversitelerinin burs imkanı ve ödeme bilgileri gibi hususlar her vakıf üniversitesinin web sitesinde bulunmakta fakat oradaki açıklamalar öğrencilerimizin sorularına cevap olmadıysa üniversite ile iletişime geçerek zihinlerindeki tüm sorulara cevap aramaları gerekir. En ufak detayı kaçırmamak burada çok önem arz ediyor.

Üniversite belirlediğimizde tabi ki öğrenim görülecek şehrimizi de belirlemiş oluyoruz. Burada dikkat edilecek kısım şehrin üniversiteye ulaşım imkanları, barınma imkanları, maliyet açısından değerlendirmek oldukça önemlidir.
Üniversite tercihi için 24 hakkımız bulunmakta tüm tercihleri doldurmak zorunda değiliz, devlet ve vakıf üniversiteleri fark etmeksizin kendi başarı sıramıza uygun olarak tercih yapılabilir.

Tercih döneminde sıralamaları istediği gibi olmayan adayların nelere dikkat etmesini önerirsiniz?

Öğrencilerimizin sıralamaları kendi istedikleri bölüme yetersiz kaldığında sınava hazırlık sürecinin verdiği yorgunlukla neresi gelirse gelsin şeklinde tercih yapmak yapılan en büyük hata oluyor. Elbette sınava hazırlık süreci çok yorucu fakat bundan sonraki yaşamlarında istemedikleri bölümler ve meslekler tercih eden bireyler,  sabrederek bir yıl daha hazırlanırken ki yaşayacakları zorlanmayı ömür boyu zorlanma olarak tercih ettiklerinin farkında olamayabiliyorlar. Burada tercih yapacak kişilerin ilgileri, becerileri ve yeterlilikleri doğrultusunda doğru bir strateji belirlenmesi ve bunu adayların kendileri yapmakta zorlanıyorsa daha öncede ifade ettiğim gibi mutlaka bir uzmandan destek alınması oldukça önemlidir.

Tercih dönemi bittikten sonra yerleşemeyen adaylar ne yapacak? 

-Tercih sonuçları açıklandıktan sonra boş kalan kontenjanlar için tekrar ek yerleştirme yapılacaktır bu sürecinde takip edilmesinde fayda vardır.

Ebeveynlere bu dönemde ne önerirsiniz?

-Ebeveynlere şunları söyleyebilirim; öğrencinin puanı ve sıralaması belli olduğundan önünde ki seçenekleri değerlendirmeli. Ya bir sonraki seneye bırakmalı ya tercih yapıp yerleşebilir veya tercih yapıp yerleşemeyebilir. Burada şu hususa dikkat etmekte fayda var herhangi bir lisans programına yerleşen öğrencinin 2 yıl boyunca OABP puanının yarıya düşeceği bilinmelidir.
Son olarak,
Bu sene belki yeterince çalışamamış olabilir, kendini derslere tam vermemiş olabilir kendini 2024 sınav maratonuna hazırlayarak yola çıkması lazım. Bu yıl istediği gibi sonuçlanmaması yine bu şekilde olacağı anlamına gelmiyor. Bu yıl ki hedeflerine ulaşamayan adaylar bu bir başarısızlık değil, daha iyisini yapmak için doğru stratejileri belirleyerek kendinize güvenin.

Gülşen Büyükçekiç