Misafir

Kaçan Balık

Misafir

Örenşehir ile Şerefiye köyleri arasında Zamantı Irmağı üzerinde 1971-73 yıllarında kurulan ve bir süre kültür balıkçılığı yapılan Alabalık üretim tesisinin öneminden söz etmek gerekmektedir.

Yatırımın başladığı tarihlerde, Türkiye’de alabalık kültür balık üretim tesisi sayısı bir elin parmak sayısına ulaşmamıştı.  Sektör yeni ve kar marjı açısından önü açık olan, ayrıca anılan yıllar itibarıyla sektörün liderliğini yapabilecek avantajlarına sahipti. Bu nedenle o yıllarda başlatılan üretim tesisinin ne kadar stratejik bir yatırım olduğu günümüzde daha iyi anlaşılmaktadır.

Birkaç girişimci bir araya gelerek 30-40 havuzlu alabalık üretim tesisini kurup işletmede alabalık üretimi başlayınca, yıllardır boşa akan Zamantı Irmağının suyu kıymetli oldu, bunun yanında yıllardır sahip çıkılmayan ekip biçilmeyen çayır ve tarlalar değerli hale geldi. Yıllar önce köyü terk ederek başka yerlerde hayatlarını kuran kişiler, yakınları işletmenin kurulduğu bölge ve işletmeye komşu tarla ve çayırlar ilgili olarak sahiplik iddialarında bulunmaya başladılar, bunun üzerine yatırımın sürekliliğine devamına yönelik sorunlar yumağının fitili ateşlenmiş oldu.

Üretim tesisinin yönetim merkezi için bir hizmet binası da yapılınca, bu binalar kötü amaçlarda kullanılacak, bölgenin ahlaki değerleri çiğnenecek şekilde art niyetli ve karalamaya yönelik seslerinin yükselmesine neden oldu. 1970’lerde başlatılan girişim kısır çekişmeler ve hasetlikler nedeniyle akamete uğramamış olsaydı, sadece tesise komşu iki köyde değil bölgedeki köylerin ve köyde yaşayanların ekonomik açısından kaderleri olumlu yönde değişecekti, ama Çerkesler bu girişimi almış oldukları karalama ve engelleyici eylemleri nedeniyle heba etmiş oldular.

Bu girişimin ne kadar önemli olduğu ilk girişimden yaklaşık 20-25 yıl sonra, aynı bölgede başka bir girişimci tarafından kurulan iki alabalık tesisinin oluşturduğu ekonomik ve istihdam potansiyelinden anlaşılmaktadır. Bu işletmenin sahibi kültür balıkçılığıyla ilgili kurulan üreticiler birliğinin başkanı olarak sektörün lider işletmelerinden birisi haline gelmiştir.
Buda bize gösteriyor ki, Çerkezler oltaya gelen balığı kendi elleriyle heba ederek alanında öncü ve güzide bir işletmenin kapanmasını mutlu bir şekilde izlemenin keyfini yaşadılar.

Günümüzde kültür balıkçılığının ülke ekonomisinde ulaştığı iktisadi güce baktığımızda kaybedilen fırsatın önemi daha iyi anlaşılmaktadır. Çerkezlerin genel davranışı başkasının tavuğu olacağına benim hindim olmasın söylemi tecelli etmiş, ancak bugün daha iyi anlaşıldığı üzere Uzunyayla Çerkeslerinin elinden kaçan balık büyük balıkmış.

Deniz Öztürk
 

Yazarın Diğer Yazıları