Beyhan Asma

ENERJİ KRİZİNE KISA VADELİ ÇÖZÜM MÜ?

Beyhan Asma

Gaz, kolay taşınabilmesi ve kömüre kıyasla daha temiz olması nedeniyle savaş sonrası toparlanmaya çalışan Batı Avrupa ekonomisi için bir anda yeni enerji kaynağı oldu. Ancak bir sorun var; Avrupa'nın gaz kaynakları sınırlı ve gazda dışarıya bağımlı…Avrupa'nın doğalgazda en çok bağımlı olduğu ülke ise hemen hemen her jeopolitik konuda ayrı düştüğü Rusya.Dolayısıyla Avrupa, İhtiyacının yüzde 35'ten fazlasını Rusya'dan karşılayan Avrupa ülkeleri, doğalgaz akışının kesilmesi ihtimaline karşı alternatif enerji kaynakları aramaya başladı.Avrupa bu kış halihazırda doğalgaz depolarının boşalmasından ve fiyat artışından dolayı sorunlar yaşarken Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve AB'nin Moskova'ya uyguladığı ekonomik yaptırımların ardından enerji konusunda çözüm arayışı başladı.Azerbaycan başta olmak üzere başka doğalgaz boru hatları ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ilk akla gelen çözümler. Onun ardından nükleer ve yenilenebilir enerji, hidroelektrik santraller ve kömür geliyor.Ukrayna gibi krizler sırasında Rusya'ya yaptırım uygulasa da gaz almaya devam ediyor. Vlademir Putin doğalgaz piyasasını, Biden ise petrol piyasasını bir nebze sakinleştirse de, uzmanlar küresel enerji krizinin bir gecede çözülemeyeceğini, fiyatların hem güçlü talep hem de yeşil dönüşüm hedefleri doğrultusunda fosil yatırımlardaki düşüş nedeniyle yükselişi sürdüreceği görüşünde. Enerji yoğun sektörlerde tesis kapanmalarına bile yol açan küresel enerji krizine hükümetler çare aramaya devam ediyor. Rusyanın Pravda gazetesinde geçen bir yazısında : Putin, “Kuzey Akım II’ye onay geldiği takdirde”, krizin çözülmesi için üzerlerine düşeni yapacağını söyledi. İki liderin açıklamaları dün doğalgaz ve petrol fiyatlarında sert düşüşlere neden olsa da, yıl başından bu yana doğalgazdan kömüre ve karbon fiyatına, petrolden elektriğe enerji maliyetleri ciddi oranlarda artan sanayi, kuzey yarım kürede sert geçmesi beklenen kış aylarına tetikte giriyor. Yenilenebilir enerjinin istenilen hızda ucuzlamaması ve İngiltere örneğinde olduğu gibi “rüzgarsız bir havada” rüzgarın yerini tekrar fosil yakıtların dolduruyor olması, doğalgaz arzının ihtiyaç olan hızda artırılamayacak olması, küresel talebin önemli bir kısmını oluşturan Avrupa kıtasında başta doğalgaz olmak üzere şirketlerin enerji maliyetlerinin kat kat artması, AB yetkililerine ve uzmanlara göre geçici bir darboğaz değil. Vadeli doğalgaz fiyatları Putin açıklamaları öncesi dün krizin daha da kötüleşeceğine ilişkin panik havasıyla %40 sıçrama kaydetti ancak Putin’in Avrupa’ya gazın artırılacağı açıklamaları sonrası her iki gösterge doğalgaz kontratı sert gerileyerek sırasıyla 2,23 sterlin/therm ve 90,50 euro/megawatt saate geriledi.  Enerji güvenliği uzmanı Aleks Gasparov : “Avrupa ve dünya, günümüzün enerji güvenliği krizi ile iklim krizi arasında seçim yapmak zorunda değil. Rusya'dan kaybedilen arzın, bazı durumlarda başka yerlerdeki fosil yakıt üretimindeki kısa vadeli artışlarla değiştirilmesi gerekirken, her iki krize de kalıcı çözüm, enerji verimliliğine, yenilenebilir enerji kaynaklarına ve diğer temiz teknolojilere yapılan yatırımların büyük ölçekli ve hızlı bir şekilde artırılmasıdır" demesi dünyadaki yaşanan enerji krizine yeni bir boyut kazandırdı.  

Yazarın Diğer Yazıları