'Aşı karşıtlığı ' dert olacak

2019 'un son günlerinde Çin 'in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve güncel rakamlarla 56 milyonun üzerinde kişiye bulaşan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi bir süredir dünyanın gündeminde ilk sırada yerini aldı. Rusya 'nın aşı çalışmalarını duyurduğu Ağustos ayından bu yana da, koronavirüs aşısı gündemin ilk sıralarında kendine yer buldu.

Çeşitli ülkelerde bulunan aşılarla ilgili haberlerin yoğunlukta olduğu bu dönemde aşı ile ilgili spekülasyonlar da arttı. Hatta bu durum 'aşı savaşları ' olarak da nitelendi. Aşı tartışmalarının ardından, aşı karşıtları da, özellikle sosyal medya aracılığıyla çok sayıda video ve görseli paylaşıma dahil etti. Dünyada aşı kadar, aşı karşıtlığı da konuşulan konulardan biri haline geldi.

"BAKANLIK BİR AN ÖNCE ÖNLEM ALMALI"

Konuyla ilgili olarak gazetemize değerlendirmede bulunan Kayseri Tabip Odası Başkanı İlhan Şahin, taraftarı her geçen gün arttığı görülen aşı karşıtlığının, aşı çalışmalarının önündeki en büyük engellerden olabileceğini kaydetti ve yetkilileri bu konuda bir an önce önlem almaya çağırdı. Şahin, "Daha ortada kullanımına karar verilmiş bir koronavirüs aşısı olmadan aşı karşıtlarının spekülasyonları yaygınlaştırıldı, o kadar ileri gidildi ki; insanların kısırlaştırılacağı dahi iddia edilerek, bu şekilde viral paylaşımlar dolaşıma dahil edildi. Bu karşıtlık yaygınlaşırsa, sonuçları toplum açısından iyi bir görünüm arz etmeyecek. Bu nedenle Bakanlığımızın bir an önce önlem alması gerekir." diye konuştu.

ÖNÜNE GELEN KONUŞUYOR

Bu tür spekülasyonların kolay taraftar bulmasInı, hem hastalık hem de aşı çalışmalarıyla ilgili bilgi kirliliğine bağlayan Şahin, "Bu bilgi kirliliğinin en önemli nedenlerinden biri de sosyal medya paylaşımları ve insanların bu paylaşımlara soruşturmadan inanması. Bu sosyal medya paylaşımları ve medyada görüş beyan edenlerin de, konuyla ilgisi olmayan kişiler olduğuna rast geliyoruz zaman zaman. Viroloji, epidemiyoloji, mikrobiyoloji gibi bilim alanlarıyla uğraşmayan kişilerin, konunun uzmanıymış gibi keskin ifadeler kullanması bu bilgi kirliliğini oluşturan en önemli faktörlerden." dedi.

"KOMPLO TEORİSİ DEĞİL"

Aşı çalışmalarını komplo teorisi olarak değerlendirmenin büyük hata olacağına işaret eden Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Dünyada aşı çalışmalarıyla ilgili uluslararası bir prestij yarışı var. Aşıyla ilgili olarak bilimsel çalışmalardan önce basın açıklamalarının öne çıkması da bu işin propaganda, algı yönetimi kısmı olduğunu düşündürüyor. Uluslararası ilaç şirketlerinin de geçmişte bir takım şaibeleri oldu ama bütün bunlara rağmen bilim insanlarının bir komplo teorisi içinde olduğunu düşünmek yanlış. Halkımız bilmelidir ki, halkın sağlığı söz konusu olduğunda ilaç şirketlerinin değil, insanımızın yanında olacağız."

"YERLİ AŞI ÇALIŞMALARIYLA GURUR DUYMALIYIZ"

Türkiye 'deki yerli aşı çalışmalarına güven duyulması gerektiğinin de altını çizen Şahin, "Erciyes Üniversitemizde Aykut Özdarendeli Hoca 'mızın çalışmaları var, kendisi konuşmuyor ama üniversitemizden yeteri kadar bilgi veriliyor. Dünyaya baktığımızda da klinik safhaya gelmiş aşı adaylarının sayıları inanılmaz düzeyde değil. Bunu sınırlı sayıda ülke başardı biz de bunlardan birisiyiz. Bununla gurur duymalıyız. Dünyadaki aşılara göre geç bir safhada olabiliriz ama bu hiçbir şekilde küçümsenmemeli. Nasıl ki, savunma sanayiinde şu anda başarı elde ettiğimiz çalışmaların en az 10 yıllık geçmişi var, bu çalışmalar da bu nedenle ilerideki önemli çalışmaların öncülü olarak değerlendirmeliyiz. Nasıl ki, Almanya merkezli bir ilaç firmasında iki Türk bilim insanının yaptığı aşı çalışması bizi gururlandırıyorsa, yerli aşı çalışmaları da bizi gururlandırmalı." şeklinde konuştu.

"AŞI HABERLERİ REHAVETE YOL AÇMAMALI"

Sağlık Bakanlığının, Türkiye 'de uygulanacak aşılarla ilgili olarak, aşıların ilk safhada kimlere uygulanacağına ve zamanlamasına dair planlamayı şimdiden yapması gerektiğinin altını çizen Şahin, aşıyla ilgili olumlu gelişmelerin de vatandaşta rehavete yol açmaması gerektiğini belirtti. Şahin, "Aşı çalışmaları başladı, nasılsa olumlu gelişmeler de var diye düşünüp kurtuluyoruz havasına girmemek lazım. Dünyada şu anda bir aşı üzerinde mutabakata varılsa bile ruhsatlanması, üretilmesi, ülkelere dağıtılması bile uzun sürecek ve biz bu kışı böyle geçireceğiz. O nedenle bu haberlerden dolayı rehavete kapılıp, her zaman dile getirdiğimiz; maske-mesafe-temizlik şeklindeki koruma tedbirlerini askıya almamak gerekir." ifadelerini kullandı.

EN ÇOK ARANAN: "KORONAVİRÜS AŞI SON DAKİKA"

Türkiye 'de son 12 ayın Google Trends verilerine bakıldığında en çok aranan kelime 'koronavirüs '. Koronavirüs aşısıyla ilgili aramalara bakıldığında ise, 'koronavirüs aşı son dakika ', 'koronavirüs aşı son durum ', 'koronavirüs son durum ', 'koronavirüs aşısı ' ve 'korona aşı ' ilk 5 'te yer alan aramalar. Aşıyla ilgili aramaların 9-15 Ağustos tarihlerinde yoğunlaştığı görülüyor. Bu tarihlerde Rusya 'nın Sputnik-V adlı, dünyanın ilk tescilli koronavirüs aşısı gündeme gelmişti.

DÜNYADAKİ 6 AŞI ÇALIŞMASINDAN 2 'Sİ TÜRKİYE 'DE

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, dünyada faz 3 çalışması aşamasına gelmiş 6 aşının bulunduğunu ve bunlardan ikisinin de Türkiye 'de olduğunu söyledi. Türkiye 'de yapılan aşıların sadece tek tip olmadığını kaydeden Koca, "Dünyadan birçok ülkeden farklı olarak geliştirilen birçok aşının Türkiye 'de benzerlerinin geliştirildiğini bilelim. Bu aşılardan dört tanesi mesafe almış durumda, iki tanesi hayvan çalışması bitmiş durumda, bir tanesinin de inaktif dediğimiz aşının da dolumu bitmiş oldu, üretimi de tamamlandı. Gönüllülerin tespiti ve onların izalosyonu sağlanmış olacak. İki haftadan sonra gönüllülere uygulaması yapılacak. Yani faz 1 çalışması başlamış olacak." dedi.

DÜNYADAKİ AŞI ÇALIŞMALARI

İlk aşı çalışmasını Ağustos ayında Rusya duyurdu. Daha sonra Çin, Almanya, İngiltere, Amerika 'da aşı çalışmaları olduğuna dair haberler duydu dünya. Türkiye de aşı çalışmalarının devam ettiği ülkelerden.

Öte yandan Türkiye 'de Çin ve Almanya 'dan gelen iki farklı aşının uygulamasına başlandı. Ancak henüz net bir sonuç vermek mümkün olamadı.

Dünyaya bakıldığında klinik deney aşamasında olan yaklaşık 20 farklı ilaç firması daha var.

En son umut veren çalışma da, dünyanın önde gelen ilaç şirketlerinden Pfizer ve BioNTech ortaklığındaki aşı. Aşının faz 3 deneylerinden sonra yüzde 90 etkili olduğu geçen hafta açıklandı. Çalışmanın başında iki Türk bulunuyor; Profesör Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci. Çalışmalarla ilgili açıklama yapan Uğur Şahin, en erken 2021 yılının bahar aylarında sonuç almayı beklediklerini açıkladı.

Sonuç olarak, halihazırda herhangi bir aşı çalışması tamamlanmış değil ve Dünya Sağlık Örgütü 2021 'nin ortasında kadar Kovid-19 'a karşı yaygın aşılama süresinin başlamasını öngörmüyor.

*Bir sonraki yazıda; aşı karşıtlığı...

Selma Kara