Kuzey Afrika ve Orta Doğu'dan Güneydoğu Asya'ya kadar pek çok ülke için buğday başta olmak üzere ana tahıl kaynağı olan Ukrayna, yüzyıllardan beri Avrupa'nın da tahıl ambarı olarak biliniyor. Buğday, birçok ülkede sosyal ve politik etkileri nedeniyle daha çok ilgi çekerken Ukrayna'nın diğer önemli tarımsal ürünlerinin de fiyat artışı yaşayabileceği düşünülüyor. Reuters'ın hazırladığı bir rapora göre, Ukrayna dünyanın önde gelen ayçiçeği yağı tedarikçisi ve Ukrayna mısırı küresel ihracatın yüzde 16'sını oluşturuyor. Çin'in mısır ithalatının yaklaşık yüzde 90'ı Ukrayna'dan geliyor. Rusya-Ukrayna savaşının en çok etkilediği sektörlerden biri de tarım. Rusya ile batılı devletleri karşı karşıya getiren savaş, ülkelerde gıda krizini tetikledi. Peki, Türkiye'de tarımsal üretim nasıl etkilendi? Tedarik sıkıntısı yaşanıyor mu? Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş ve sonrasında Rusya'ya uygulanan ambargolar, dünyada tarımsal üretimi etkiledi. Rusya'dan yapılan ihracat yavaşlarken, bu süreçte birçok ülke tarım politikalarını gözden geçirdi. Savaş nedeniyle hububat başta olmak üzere tarımsal ürünlerle ilgili de dünya genelinde sıkıntı yaşanıyor. Türkiye, dünya buğday unu ihracatında birinci sırada Türkiye’de 2021 yılında yaklaşık 20 milyon ton buğday üretimi yapıldı. Dolayısıyla Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerginlik Türkiye'de sorun oluşturmuyor. Türkiye'nin bu iki ülkeden ithal ettiği buğdaylarsa ihraç ürünlerinde kullanılıyor. Öyle ki Türkiye, dünya buğday unu ihracatında birinci sırada, makarna ihracatındaysa ikinci sırada yer alıyor.
Türkiye'nin bir sanayi kapasitesi olduğunu bir çok kişi bilir. Türkiye kurduğu, irtibat halinde bulunduğu, mal sattığı pazarları var. Türkiye bu pazarlara mal satıyor. İşte o malı satmak için ilave ham maddeye ihtiyacı var. İşte bu ilave hammaddeyi de Ukrayna ve Rusya'dan alıyor. Sanayileşmiş ülkelerin tamamı bu tür ürünleri hammadde olarak alıyor, işliyor, katma değere dönüştürüyor ve bunu satıyor. Rusya-Ukrayna savaşıyla başlayan süreç gıda arzındaki sıkıntıları gündeme getirirken, bu süreçte birçok ülke tarım politikalarını gözden geçirmekte. Hububat, ayçiçeği yağı gibi tarım ürünlerinin fiyatlarında savaşla yaşanan artışlar, tarım politikalarındaki milli hamlelerin öne çekilmesine neden oldu. Bu süreçte alınan tedbirler kapsamında, yağlı tohum ve bitkisel yağ tedarikinde sorun yaşanmaması ve fiyat istikrarının sağlanması amacıyla kanola, aspir, mısır, soya ve palm yağlarında gümrük vergisi 30 Haziran'a kadar sıfırlandı. Atıl arazilerde, hububat, baklagil ve yağlı tohumlu bitkilerin üretiminin geliştirilmesi, kurutma veya işleme tesisleri kurulması, sağlanan hibelerle desteklenecek. Yatırım konularına göre hibe oranları, proje toplam bedelinin azami yüzde 75'i olarak uygulanacak. Ayçiçeği üretiminde 4 ilde 7 bölgeye daha destek verilecek. Buğday, arpa, çavdar yulaf ve tritikalede bir defaya mahsus dekara 50 lira ek girdi desteği ödenecek. ??????? Rusya-Ukrayna savaşının dünyada tahıl piyasalarını olumsuz etkilemekte maalesef. Bu gelişmeler ışığında arz güvenliğinin sağlanması, gıda fiyatlarındaki artışın önüne geçilmesi ve üretimin teşvik edilerek yeterlilik oranımızın artırılmasına yönelik tedbirleri olumlu karşılamakla birlikte üretimin artırılmasına yönelik daha kapsamlı tedbirlerin alınması gerekiyor.
Çoğunlukla gaz ve petrol konuşuluyor ancak önemle gıda da üzerine düşünülmesi gereken bir konu.
