SAVAŞ PANDEMİ VE KÜRESEL ENFLASYON

Salgının dünyaya yayılmasından bu yana dünya ortaya çıkan bir takım krizleri çözmek için çaba harcamakta. Pandeminin ekonomik etkilerini azaltmak için küresel devletler piyasaların krizi en az zararla atlatması için varlık alımlarını artırdılar. Dünyada pandemi şartları nedeniyle ortaya çıkan tedarik sorunları, fiyat artışları ve üretim azalması beraberinde birçok problemi de getirdi. Dünya ekonomisine 40 trilyon dolarlık zarar verdiği düşünülen salgın yıllara yayılan süreçte ülkeleri etkilemeye devam edecektir. Özellikle küresel enflasyon, tedarik zincirinde yaşanılan problemler, enerji ve gıda fiyatlarının yükselmesi bunun önemli göstergeleri arasında bulunmaktadır. Küresel enflasyondan etkilenen diğer bir alanda tarım sektörüdür. Dünyada  finans krizinden sonra en yüksek seviyesine ulaşan gıda enflasyonu az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeleri ciddi tehdit ediyor. Salgının ortaya çıkardığı sorunlar nedeniyle gıdaya erişim zorlaşmış iken fiyatları yukarıya doğru ivme kazanması krizin şiddetini artırıyor.  En kurak yılları olarak tarihe geçen 2020 ve 2021’de tarım üretimini düşürürken, fiyatlar da baskılanıyor. Tarım sektöründe üretimin salgın şartları sebebiyle sekteye uğraması da fiyatları etkileyen önemli bir etmen olarak beliriyor. Küresel enflasyonun yükselmesinin ana unsurlarından olan enerji fiyat artışları az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere daha fazla zarar veriyor. Pandemi sebebiyle para birimlerinde meydana gelen değer kaybı süreci bu ülkeler için daha da maliyetli hale getiriyor. Enerji fiyatlarını yukarıya taşıyan bir diğer etmen de Rusya-Ukrayna arasında meydana gelen çatışma ortamı. Dünyanın en büyük buğday ve mısır üreticileri arasında bulunan Rusya ve Ukrayna aynı zamanda dış ticaretinde de önemli aktörler. Dünyanın en büyük beşinci tarım ekonomisi olan Rusya buğday, mısır ve tohum yağına ek olarak patates, arpa ve gübre üretiminde de önemli aktörler arasında yer alıyor. Sonuç itibariyle enerji fiyat artışları da tarımsal ürün üretiminde maliyetleri yukarıya taşıyor. Dünyada yaşanan salgının ve savaşın etkileri sürerken elektrik, ısınma ve beslenme gibi en temel ürünlerde meydana gelen artışları beraberinde getiriyor.