Güneş Enerjisi Santrali (GES) konusunda yaşanan çarpıklıkları son iki yazımda da ifade etmeye çalıştım.
Son yazımda da, bu konuyu disipline edecek, kaosu anlamlı hale getirecek, yatırımlar yapılırken seyredip sonrasında “istismar ettiler” diye mızıkçılık yapanlara da fırsat vermeyecek bir formül olduğundan bahsetmiştim.
Enerji Bakanlığı’na da sunulmuş olan formülü yazan kişi MÜSİAD Yüksek İstişare Heyeti Başkan Yardımcısı, Kayseri Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Mustafa Çelik.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in GES’te ülkeyi kurtaracak olan bu formülü derhal işleme koyması gerekir.
Formülün yazışı halini Mustafa Çelik başkandan rica ettim.
Ve sizlere olduğu gibi paylaşıyorum:
GÜNEŞ ENERJİSİ İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
Konu:
Endüstriyel ve tarımsal amaçlı üretim yapan işletmelerin kendi tükettikleri elektrik enerjilerini toplu olarak organize bir şekilde tüketim toplulaştırma yoluyla kendilerinin üretebilmelerini sağlayacakları kurumsal bir yapının oluşturulması amacıyla yapılmış bir yatırım önerisidir.
Amaç:
Ülke ekonomisindeki en büyük döviz gideri kalemlerinden birinin enerji gideri olduğu ve işletmelerin en temel ihtiyaçlarının enerji olduğu gerçeği herkesçe bilinmektedir. Dolayısıyla hem ülkenin döviz ihtiyacını azaltmak hem de yatırımcıların kendi elektriklerini ayrı ayrı dağınık bir yapıda değil, toplu olarak bir arada en düşük maliyetle verimli olarak üretebilmelerine imkan sağlayacak bir yapının oluşturulması amaçlanmıştır.
Mevcut durum:
Halen mevcut yasa ve yönetmeliklere göre güneş elektriği üretimi şu şekilde yapılmaktadır.
1. Geçtiğimiz yıllarda 10 yıl boyunca alım garantisi teşvikli 1 er MW lık lisanssız üretim santralleri yapılmış olup artık müsaade edilmemektedir.
2. İlgili bakanlık müsaadesiyle belli bir lisans bedeli ödenerek lisanslı santraller kurulmuştur.
3. YEKA Yenilenebilir Enerji Kaynakları Alanı kanunu çerçevesinde YEKA 1, YEKA 2 ve YEKA 3 ihaleleri yapılmış olup bu kapsamda güneş enerji santralleri kurulmuştur.
4. Ayrıca 2022 yılı içinde 5 adet 100 MW ve 10 adette 50 MW olmak üzere toplam 1.000 MW lık kapasiteye sahip YEKA 4 ihalesi ile, 23 ilde farklı bölgelerde 10, 20 ve 30 MW güçte toplam 1.500 MW kapasiteye sahip YEKA 5 ihalelerine çıkılmıştır.
Nasıl Yapılacak:
1. Öncelikle GEİOSB (Güneş Enerji İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri) kanunu çıkarılmalıdır. Bu tanımın ve özel statüsünün, EPK Kanunu, OSB Kanunu, YEK Kanunu, (Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun), LÜY (Lisasnsız Üretim Yönetmeliği) vb mevzuata eklenmesi gerekmektedir.
2. Endüstriyel anlamda gelişmiş ve elektrik enerjisine öncelikle ihtiyacı olan GEİOSB lerin kurulacağı iller tespit edilir.
3. O illerde GEİOSB müteşebbis heyetleri kurulur.
4. Müteşebbis heyetleri, ilgili dağıtım bölgesi içindeki elektrik ihtiyacı olan endüstriyel ve tarımsal üretim yapan işletmelerden talep toplar. Yapılacak başvurularda ihtiyaç duyulan enerji ihtiyacının +/- %20 katı kadar güç başvurusu olması aranır.
5. Talep edilen toplam güç için ihtiyaç duyulan kamu arazileri tespit edilir ve müteşebbis heyete tahsis edilir.
6. Müteşebbis heyet ilgili arazide gerekli alt yapı düzenlemelerini yaparak kurulacak santrallerin mevcut şebeke yönetmeliğine göre ulusal dağıtım sistemine bağlantısı için gerekecek transformatör merkezini, şalt sistemleri ile iletim hatlarını ve diğer sistemleri hazırlar.
7. Her işletmeciye ihtiyacı kadar arazi ön tahsisi yapılır. Her işletmecide kendi santralini kurarak ürettiği enerjiyi bir sayaç vasıtasıyla OSB sistemine verir.
8. OSB yönetimi yaptığı altyapı için MW başına bir katılım bedelini işletmelerden başlangıçta bir sefere mahsus olmak üzere alır. Ayrıca işletme sırasında da yapacağı güvenlik, bakım, yönetim harcamalarını karşılamak üzere yine MW başına bir bedeli her ay düzenli olarak alır.
9. Her işletme; aylık periyodlarla o şehirdeki yetkili dağıtım bölgesi işletmecisi şirketle -yapılan santrallerde kullanılan panellerin yerlilik oranına göre belirlenecek bedel üzerinden- kendi ürettiği/kullandığı enerji mahsuplaşmasını ve ödemelerini yapar.
Sonuç:
Bu ülkede;
Güneş var,
Arazi var,
Enerjiye ihtiyacı olan yatırımcı da var,
Sadece gerekli kanuni düzenlemeler yapılarak seçilecek 15 ilde ortalama 500 er MW lık kurulu güç ile toplam 7.500 MW lık santral; devletten hiçbir bedel çıkmadan kurulmuş olacak ve yıllık …… MW elektrik enerjiside ülke ekonomisine kazandırılmış olacaktır.
