Bir görüşün, yani mezhebin aralarında nasıl, ayrı görüşlere ayrıldıklarına bir bakalım. Misal: Ebu Hanife ile onun talebeleri ve aynı Hanefi Mezhebini kabul eden, İmam Ebu Muhammed, Ebu Yusuf, ve İmam Ebu Züfer’in bazı konularda ayrı, ayrı düşündüklerini çeşitli kaynaklardan öğreniyoruz. Yine Sunni diye bilinen mezheplerin de kendi aralarında ayrı, ayrı görüş ayrılığı olduğu gibi, Sunni mezheplerle, Şii mezhepler arasında da çok ayrı görüşler vardır.
Çok şükür ki, Allah’ın gönderdiği KUR’AN elimizde olduğu için, bu çelişkileri KUR’AN ’la çözebiliyoruz. Şunu anlayıp unutmamalıyız, Mezhep sahipleri yaratılmış insanlardır, onlar bir konuda görüş bildirirler. Bildirdikleri konular eğer KUR’AN ’ın içindense ayrılık, çelişme olmaması gerekir, KUR’AN dışından kıyas yaparak görüş bildirirlerse o zamanda, o gün öyle olur fakat sonra değişebilir, çünkü Allah sözü değil, yaratılmış kul sözüdür. Bunları iyi anlayıp görüşümüzü ona göre kullanırsak ve Mezheplerin, ilim adamlarının, alimlerin görüşlerinin din olmadığını kavrarsak meseleyi çözmüş oluruz. Misal olarak bazı konuları Mezhep görüşlerine göre bakıp değerlendirelim ve farkı öğrenmeye çalışalım.
Yılan balığı yemek, mezheplere göre nasılmış bakalım. Hanefilere göre helal, Hanbelilere göre haram, KUR’AN ’a göre helal dır. At , karga, kartal, midye gibi hayvanları yemek, Hanefilere göre haram, Malikilere göre helal, şafilere ve Hanbelilere göre, karga, kırlangıç, kartal haram, kırlangıç Hanefi ve şafilere göre helal dır. KUR’AN ’a göre ise deniz hayvanlarından ne varsa helal, kara hayvanlarından ise sadece domuz eti haramdır. 5 / Maide 3. “…Domuz eti…” haramdır.
22/ Hac 30. ”…Size okunan açıklanan dışında kalan hayvanlar size helal kılındı..” 5/ Maide 4, 5, 87, 88. = 6/ Enam 140, 145, 150, 151. = 10/ Yunus 59. = 18/ Kehf 31. Gibi ayetler. Dini gönderen Allah, dilediğini helal dilediğini haram yapar, yetki Allah’a aittir, kullara da düşen inanıyorsa sadece inanıp iman edip teslim olmaktır. Yani Allah insanlara domuz dışında kalan hayvanları haram kılmamış, isteyen içi alıp midesi götüren, istediği hayvanı yer, kimse haram diyemez. Her toplumun bu konudaki zevki ve damak tadı ayrıdır zevkler kendilerine bırakılmıştır. Yenmeyen şeyler pis yahut haram değildir, haramlar Allah tarafından açıklanmıştır.
Peygamberimize tarla faresi pişiriyorlar ama kendisi benim içim almıyor yemem siz yiyin diyor. Haram olsaydı bu haram sizde yemeyin derdi. Yine Peygamberimiz döneminde Araplar sırtlan denen hayvanı yiyorlar, Peygamberimiz ben yemiyorum buyuruyor. Haramlığından değil, midesi almadığından veya sevmediğinden, bu günkü dünyada da buna şahit oluyoruz. Mesela uzak doğu ülkelerinde kedi, köpek, fare, kurbağa v.b. gibi hayvanları hem Müslüman hem de gayrı Müslimler yiyorlar. Dünyanın çeşitli yerlerinde çok çeşit hayvanlar yenebiliyor.
Abdestin farzları, Hanefilere göre dört, Şafilere göre 6, Maliki ve Hanbelilere göre yedi. KUR’AN ’a göre dört. 5/ Maide 6. “Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman, yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi, başınızı mesh edip, topuklarınıza kadar ayaklarınızı mesh edin.” Misvak, kullanmak nedir? Hanefi, Şafi, Hanbelilere göre sünnet, Malikilere göre gerekmez. KUR’AN ’a göre serbesttir. Erkeklerin kırmızı elbise giymesi nedir. Hanefi ve Hanbeli ye göre mekruh, Şafiye göre haram, Malikiye göre helal. KUR’AN a göre helal dır. 5/ Maide 4, 5 gibi.
