Hüsamettin Urfalıer

Kayseri deprem tarihi

Hüsamettin Urfalıer

Antik dönemde Mazaka, Roma zamanında Caesarea, İslam fethinden ve Türklerin yönetimine girdikten sonra Kayseriye ve Cumhuriyet döneminde Kayseri olarak adlandırılan şehrimizde M.Ö.3000 de Kültepe ve Franktin’de başlayan yaşam izlerinden itibaren şehrin kronolojisi başlamaktadır.  Şehrimiz milattan öncesi eski dönemde yıllar içerisinde Kültepe, Kaniş Krallıkları, Hitit İmparatorluk dönemi, Geçi Hitit Dönemi, Klikya Krallığı, Pers hakimiyeti, Makedonya hakimiyeti, Kapadokya Krallığı, Roma egemenliğine girmiştir.

                Şehrimizde Roma hakimiyeti sürerken alüvyon zemine sahip, diğer ülkelere nazaran jeolojik bakımdan fayların yoğun olduğu bir coğrafyada, orta şiddet deprem kuşağında yer alan ilimizde kayıtlara göre bilinen en eski deprem milattan sonra 14 yılında gerçekleşmiştir.

                Ardından Sasaniler Dönemi ve Arap Emevi Devleti hâkimiyetinde kalan şehir M.S. 1067 yılında Selçukluların şehri ele geçirmesinden beş yıl sonra 1072 yılında meydana gelen deprem sonrasında şehir adeta kaybolmuştur.

                Haçlılar ve Danişmentlilerin şehre girmesinden sonra gerçekleşen Moğol istilası ile karşılaşmış kent yıkıma uğramıştır. 1584 yılında 33.000 nüfuslu olan şehirde 1714 ve 1717 yıllarında meydana gelen 8 şiddetindeki deprem neticesinde 8500 e yakın can kaybı yaşanmış, pek çok bina yıkılmış ve kullanılamayacak hale gelmiş, günümüzde Cami-i Kebir olarak bilinen Ulu Cami ağır hasar almıştır.

                1813 yılında 25.000 civarı nüfuslu olan şehir 1835 yılında yeniden depremle karşılaşmış ve yine pek çok bina yıkılmıştır. 1835 yılında yine 8 şiddeti ile gerçekleşen depremde 1100 e yakın can kaybı yaşanmış ve birçok yerleşim yeri ağır hasar görmüştür.

                1836 yılında diğerlerine göre nisbeten daha az hasarlı bir depremle yine karşılaşan şehir, 1845 yılında kıtlık, 1848 yılında ise kolera salgını ile karşılaşmıştır.

                1865 yılında az hasarlı bir deprem gören şehir, 1874 yılında büyük kıtlıkla, 1892 yılında ise yine kolera salgını ile karşılaşmıştır.

                Şehir daha ilerde 1900 yılı sonrası dönemlerde yine yıkıcı depremlerle sarsılmış ve önemli ölçüde can kaybına ve hasara uğramıştır.

                Bu tarihten sora 1940 yılında Develi İlçemiz merkezinde gerçekleşen büyüklüğü 5,2 ve 1960 yılında 4,7 olan deprem dışında büyüklüğü 4 üzeri olan çok sayıda deprem meydana gelmiştir. Söz konusu depremde 37 can kaybı yaşanırken 530 binada ağır hasar meydana gelmiştir.

                1998 yılında İlimizde meydana gelen depremde can kaybı yaşanmazken, 45 bina ağır hasarlı hale gelmiştir.

                2008 yılında meydana gelen 4.9 büyüklüğündeki depremde 1940 yılından sonra orta şiddetli olarak meydana gelen ve kentimizi etkileyen en büyük deprem olarak kayıtlara geçmişken meydana gelen depremde can kaybı yaşanmamış, yerel bazda bazı hasarlar meydana gelmiştir.

                2 Şubat 2021 tarihinde İlimiz Sarıoğlan İlçesinde meydana gelen 4,6 büyüklüğündeki depremin ardından resmi verilere göre Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde 6 Şubat Pazartesi saat 4.17'de 7,7; Elbistan ilçesinde saat 13.24'te 7,6 büyüklüğünde deprem olurken, Gaziantep'te de büyüklükleri 6,4 ile 6,5 olan iki deprem meydana gelmiş, 7,7 büyüklüğündeki depremin ardından saat 13.24'te bir deprem daha meydana gelmiştir.

                Merkez üssü Kahramanmaraş Elbistan ilçesi olan depremin büyüklüğü 7,6 olarak kaydedilirken bu depremlerinden ardından Kandilli Rasathanesi verilerine göre 1891 artçı depremin de meydana geldiği ve halen devam ettiği bilgisi paylaşılmaktadır.

                Son yaşanan bu deprem, Kahramanmaraş, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay'da yıkıma yol açarken depremin Kayseri'de hissedilen yaklaşık 6'lık etkisi, depremin gecesinde ve gündüzünde halkımız için büyük bir korku ve paniğe neden olmuş, tespit edilen güncel verilere göre deprem sebebiyle ilimizde herhangi bir can kaybı yaşanmamış, ağır hasarlı birkaç binadan başka yıkılan bina olmamıştır.

                Birlik, beraberlik ve dayanışma içerisinde milletimizin bu badirenin yaralarını hızlıca sarmasını ümid eder, ölenlere rahmet, yaralılara acil şifalar ve hayırlı ömürler dilerim.

Yorumlar 17
Mehmet Ekinciler 19 Haziran 2023 22:31

Abi kesinlikle emre yelken var yerbilimci bu adam nokta nokta Kayseri'de deprem olacağını biliyor lütfen yönetim bu adama ulaşsın

Esra yılmaz 07 Mart 2023 20:21

https://www.kayserianadoluhaber.com.tr/unlu-jeolog-prof-dr-naci-gorur-den-kayseri-aciklamasi/89330/

Haluk Durmuş 24 Şubat 2023 12:48

1900 öncesi dönem tarihsel dönem, 1900 sonrası dönem ise aletsel dönem olarak geçmektedir literatürde. Amerikan Sismoloji Derneği Bülteninde (Bulletin of the Seismological Society of America) "Bir aletsel deprem büyüklük ve sarsıntı oranı ölçeği" isimli (An instrumental Earthquake Magnitude Scale) bilimsel yayında, Charles Francis Richter'in ilk defa K. Wadati'nin 1931'de yayımladığı, "bir aletsel deprem ölçeği" fikrini Kaliforniya'da meydana gelen depremlerde uyguladığı belirtilmiştir. Richter ölçeği, 1935 senesinde Charles Francis Richter ve Beno Gutenberg tarafından Kaliforniya Teknik Enstitüsünde (California Institute of Technology) tasarlanıp ilk olarak ML-ölçeği (yerel magnitüd İngilizce: Magnitude Local) olarak isimlendirilmiştir. Bu nedenle 1900 öncesi dönemde depremlerin şiddeti hissetme ve etkilerine göre sınıflandırılırken, 1900 sonrası dönemde alet ile ölçüm yapılıp sınıflandırma yapılmaya başlanmıştır. Bu nedenle 1900 öncesi dönemdeki depremlerin şiddeti aletsel dönemdeki ölçüler ile depremin yıkıcılığı ve tahribatı kıyaslanmak suretiyle yapılmakta olup, tarihsel bilgi 1900 öncesi ancak gözleme dayalı olarak tarih kayıtlarına mukayeseli olarak geçmiştir.

Mehmet Sahin 24 Şubat 2023 03:46

Kafa karisikligini duzeltmek icin; tarihsel depremler gunumuzun teknolojik aletleri ile olculmedigi icin farkli skala kullanilmis. 8 (VIII) siddetinde oldugu belirtilen depremler, gunumuz Richter olcegi ile 6-6.5 gibi yorumlaniyor.(Vikipedi Mercalli vs Richter) Bircogunuz gibi ben de son bir kac haftadir bu konu hakkinda arastirma yapan, uzmanlik alani farkli olan birisiyim. Anladigim kadariyla; 1) Goksun'da 5-6 civari 7'yi gecmeyecek bir deprem bekleniyor. (Okan Tuysuz Haberturk'de) Buyuk ihtimalle Kayseri, Elbistan depreminde etkilendiginden daha az etkilenecek.(kendi yorumum) 2) Kayseri Merkezinden gecen iki aktif fay hakkinda cok arastirma yapilmamis ama bu faylar tarihte bir kac kez 6 ustu deprem uretmis. Internette rastladigim en detayli calisma bu = https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/d2d5ced709eb27f_ek.pdf?dergi=JEODERG? 3) Binada, ozellikle kolonlarda hasar yoksa, hayata normal devam etmeye calismak gerek. 1-2 Sene artcilar devam edecek ve git gide azalacak. Piskolojik olarak normallesmek icin de yine ayni sure gerekli gibi.

Fuat 23 Şubat 2023 19:25

Bilgiler icin sagolun hocam.. okuyun da bilgilenin kuru elestiriyi birakin depremin büyüklüğü ve şiddeti ayni sey degil depremin siddeti yıkıcılığıyla orantılır deprem 6 ve üzeri büyüklükte olur ama yıkım 8 şiddetindedir ! Binalarınızı kontrol ettirin önlem alın

Nuh Naci Yıldız 23 Şubat 2023 10:22

Kayseri'nin deprem tarihiyle ilgili yetkililerden daha kesin bilgiler vermesini bekliyoruz. Halkı korku ve paniğe sevk etmenin hiç bir anlamı yok. Kayseri ve civarından geçen fay hatlarının ne kadar büyüklükte deprem üretme potansiyeli vardır? Şehrimizde bulunan üniversitelerden ve ilgili birimlerden bunun çalışmasının yapılmasını bekliyoruz.

Hakan 22 Şubat 2023 23:32

Hüsamettin bey amca 8 şiddetinde depremler için kaynak gosterebilir misiniz. Öyle oldu demeyle gazetecilik oluyorsa

Hasan 20 Şubat 2023 11:57

Kayseride 8 şiddetinde bir depem olmamıştır olması mümkün değildir. kayserideki diri fayların bu büyüklteki deprem oluşturma potansiyeli yoktur. Erciyesin aktif duruma gelmesi dahilinde yüksek şiddette depremler meydana gelebilir fakat yine de 8 şiddetinde bir deprem oluşturması oldukça zordur, iyi günler dilerim

Mahmut kalenderoglu 19 Şubat 2023 15:31

Husamettin abimiz şehrimizin eşrafından çok kıymetli büyüğümüz selamlar saygılar

Zekeriya Kıyak 19 Şubat 2023 12:20

Emeğinize sağlık şehrimizin geçmişi hakkında bilgilenmiş olduk.

Emre Yeti 18 Şubat 2023 20:29

Aydınlandım teşekkür ederim.

İnci Yılmaz 18 Şubat 2023 20:27

Aklımızın ve duygularımızın karışık olduğu şu günlerde son derece bilgilendirici akıcı bir dille yazılmış.Emeğinize sağlık.

Murat Altun 18 Şubat 2023 14:04

Emeğinize saygılar efendim.

Şükran T. 18 Şubat 2023 14:00

Çok güzel bir yazı olmuş. Elinize emeğinize sağlık.

Ali bilgen 18 Şubat 2023 13:45

Faydalı paylaşım????

Gürkan Kınalı 18 Şubat 2023 13:31

İlgimi çeken bir bilgilendirme olmuş teşekkürler

Ahmed Eflakî 17 Şubat 2023 20:35

Yerel deprem tarihimizi öğrendik. Teşekkürler.

Yazarın Diğer Yazıları