Haberleşme eski çağlardan günümüze ve geleceğe ışık tutan bir araçtır. Bireyler ve toplumlar arasında bir köprü görevi görür. Şimdi ise gelişen teknoloji ile bir propaganda aracı oldu. İçine çeşitli ideolojiler ve emperyalizmi de alarak farklı boyuta geçti.
Haberleşmenin uluslararası ayağı olan haber ajanslarının işlevi hem çok önemli hem de çok büyüktür.
Neden mi büyük?
Çünkü gelişmemiş ülkelerin ve gelişmiş ülkelerin orantısız haber almasına sebep oluyor. Gelişmemiş ülkelerin maruz kaldığı tek yönlü iletişimle aldığı yoğun enformasyon, sonucu başka ülkelerin, ideolojilerini de benimser…
Uluslararası haber dolaşımının yüzde 90’nı batı kökenli ajansların tekelinde olmasını örnek verebiliriz. Başka ülkelerin ajansların haberi batı kökenli ajanslardan almasını buna örnek verebiliriz.
Sadece haber ajansları değil aynı durum televizyonlarda da geçerli… Kültürel emperyalizm konusunu Disney çizgi filmlerini analiz ederek sonuca varıldı. Çocuklara yönelik yapılan çizgi filmler mesela…
Richie Rich çizgi filmini örnek gösterebiliriz. Bu çizgi filmin konusu şu; Yarattığı çevreci bir ürünü satan Richie trilyonlarca dolar kazanıp dev bir malikâneye taşınarak yaşadığı maceraları anlatıyor. Çocuk gözüyle baktığınız zaman gayet normal bir mesaj veriyor size…
Aslında soğukkanlılıkla izlediğinizde şunu görebilirsiniz, Amerikan hayat tarzını, tüketim toplumunu, küreselleşmenin ve satın almanın verdiği haz… Servetine göz diken kişilere karşı savaşan Richie’nin düşmanı kötü, hırsız ve yoksul kişilerdir. Yani genel olarak baktığımız zaman bize kapitalist düzenin ilerleyişi, zengin – yoksul ayırımını öğretir. Bu kültürel emperyalizmidir…
Hem medya emperyalizmi hem de kültürel emperyalizmin orijinini batı olduğunu görürüz.
Batılı ülkeler serbest pazar ilkesine aykırı ve basın özgürlüğünü zedeleyeceği gerekçesiyle karşı çıkmasına rağmen ‘Mc Bride Raporları’ çıkarıldı. Amaç, iletişim araçlarındaki ve haber dolaşımındaki dengesizliklerin kaldırılması oldu.
