Ek MTV ödemesi yapanlar dikkat! Geri ödenecek mi?

6 Şubat depremi sonrası Haziran ayında kararlaştırılan ek MTV ödemeleri ile ilgili gözler Anayasa Mahkemesi’ne çevrildi. Vatandaşlar ödeme yapanların parasının geri ödenip ödenmeyeceği sorusunun yanıtını araştırıyor. Detaylar Kayseri Anadolu Haber’de…

6 Şubat’ta yaşanan Asrın Felaketi sonrası Haziran ayında Meclis’te kabul edilen torba yasa teklifi ile depremin etkilerinin azaltılması amacıyla, 2023 yılında bir defaya mahsus olmak üzere ek Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin alınmasına karar verilmişti.

Ek MTV’nin birinci taksidinin son ödeme süresi 6 Eylül’e kadar uzatılmış, vergiyi ödemeyenlerin araçlarını satamaması, trafikten çekememesi, hurdaya ayıramaması veya yurtdışına çıkaramaması yaptırımlar getirilmişti.

Ancak konu CHP tarafından Anayasa Mahkemesi’ne taşındı. CHP'nin düzenlemenin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine (AYM) başvurusunun ardından AYM yargılama gününü 28 Eylül olarak belirledi.

Köşe yazısında konuyla ilgili vergi uzmanı bir avukatla görüştüğünü kaydeden Hürriyet Gazetesi yazarı Oya Armutçu ek MTV’yi ödeyen ve dava açmayanların, Danıştay’ın son kararlarına göre AYM’nin iptal kararında bile paralarını geri alamayacaklarını, ek MTV’ye karşı süresinde dava açanların ise kazanacaklarını belirtti.

Armutçu yazısında şu ifadelere yer verdi, ‘Avukat Aslanpınar’a göre; her ne kadar 2023 yılına ilişkin ek MTV düzenlemesi, daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen hükümle neredeyse aynı olsa da Anayasa Mahkemesi’nin vereceği kararı öngörmek kolay değil. Çünkü hükümler aynı olsa da dönemler ve şartlarda farklılık bulunuyor. 1999 depremi ile 2023 depreminin büyüklüğü, yayıldığı alan, verdiği zararlar aynı değil. 2023 ek MTV düzenlemesinde istisna tutulan kişiler de depremin yayıldığı coğrafya gibi geniş tutulmuş.Anayasa Mahkemesi, ek vergiler hakkında iptal talebini reddettiği daha önceki kararlarında beklenmedik doğal felaketler nedeniyle Anayasal vergilendirme esaslarından farklı düzenlemeler getirilmesinin mümkün olduğunu da belirtmişti. Belirtilenler, bu konular önüne geldiğinde AYM’nin sıkça başvurduğu soyut bir kavram ve ölçüt olan “kamu yararı” açısından da önem taşıyor. Dolayısıyla iptal talebi reddedilirse, kamu yararına dayandırılabilir. Bununla birlikte, içinde bulunduğumuz 2023 yılında deprem dışındaki nedenlerle de ekonomik şartların ağır olması, ek MTV’nin katlanılması zor bir külfet getiriyor olması olarak yorumlanarak Anayasa’ya aykırı bulunabilir. Ayrıca MTV’nin aynı yıl içinde ve kısmen geçmişe dönük olarak ikinci kez alınıyor olması; mali güce göre vergileme, eşitlik, ölçülülük gibi anayasal ilkelere aykırı bulunabilir. Kamu yararı ölçütü iptal gerekçesinin dayanağı da olabilir.

Kimlere faiziyle iade edilecek?

- 2023 yılına ilişkin ek MTV de öncekiler gibi Anayasa Mahkemesi’ne taşındı. Ancak burada yalnızca AYM’nin iptal kararı verip vermemesi tek başına sonuç doğurmayabilir. Ek MTV’nin ödenip ödenmemesi ve ilgili kişi tarafından vergi mahkemesinde dava açılıp açılmaması sonuca etkili olacak. Bu ihtimalleri aşağıdaki şekilde değerlendirebiliriz.

1- Ödenip dava açıldıysa: Ek MTV ödenip süresinde dava açılması halinde AYM tarafından ek MTV’nin iptali yönünde karar verildiği takdirde, vergi mahkemeleri AYM’nin kararı yönünde karar verir ve bu kişiler vergiyi faiziyle iade alabilir. Bu nedenle ödeme yapılması halinde süresinde dava açılmış olması önemli.

2- Ödenmeyip dava açıldıysa: Ek MTV ödenmeden dava açılması halinde, AYM tarafından ek MTV’nin iptali yönünde karar verildiği takdirde bu kişiler vergiyi ödemek durumunda kalmayacak. AYM kararına kadar verginin tahsili için işlem yapılmış olması halinde de bu işlemlerin kaldırılması, tahsil edildiyse verginin faiziyle iadesi gerekecek.

3- Ödenip dava açılmadıysa: Vergi ve cezaların haksız yere ödendiği düşünülüyorsa düzeltme-şikâyet yolu dediğimiz bir yöntemle, 5 yıl geriye dönük olarak faiziyle iadesi talep ve dava konusu edilebiliyor. Ancak AYM tarafından iptal edilen kanunlara göre alınan vergiler bakımından daha önce dava açmamış kişilerin bu hakkının olup olmadığı tartışılan bir konu. Çok yeni tarihli bir Danıştay kararı ise bu konuya şimdilik nokta koymuş görünüyor (Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, T:07.06.2023, E:2023/2, K:2023/4). Bu karara göre, Anayasa Mahkemesi’nin bir kanunu iptali yönündeki kararı, süresinde (30 gün içinde) dava açmamış kişiler için söz konusu kanun gereğince ödenen verginin geriye doğru düzeltme-şikâyet yoluyla hakkı doğurmuyor.

4- Ödenmeyip dava açılmazsa: Ek MTV’yi ödemeyen ve dava da açmayan kişiler bakımından AYM’nin muhtemel iptal kararı uygulanır ve vergi alınmaz. Özellikle henüz tahsil işlemleri gerçekleşmediyse artık kanuna dayanan tahsil edilebilir bir vergi olmadığından ödeme yükümlülüğü de ortadan kalkar. Dolayısıyla AYM iptal kararı verirse ödeme emri gönderilmez ve haciz işlemi yapılmaz.Ayrıca AYM’nin kararı henüz çıkmadan ya da yürürlüğe girmeden ek MTV’yi ödemeyen kişilere ödeme emri gönderildiyse bu ödeme emrine karşı da 15 gün içinde dava açılabilir. Bu davada da AYM’nin iptal kararı dikkate alınarak karar verilmeli.