Kayseri’nin soğuk bir sonbahar günü… Okuldan çıkan bir çocuk, eve dönmek için yolun karşısına geçiyor. Henüz 14 yaşında. Hayat dolu, gülüşü yeni bir baharın habercisi gibi. Ama o gün, bir anlık dikkatsizlik, bir direksiyon hareketi ve bir aracın sesiyle her şey susuyor.
Kazayı yapan kişi bir öğretmen. Haberin ilk cümlelerinde bu vurgu hemen göze çarpıyor: ‘Kadın öğretmen çarptı.’
Sahi, neden ‘kadın’?
Bir erkek öğretmen olsaydı, ‘erkek öğretmen’ denir miydi? Sanmıyorum. Çünkü dilimizde, kadın hâlâ istisna, erkek hâlâ varsayılan.
Bu basit görünen kelime seçimi, toplumun derinlerine sinmiş bir algıyı ortaya seriyor: ‘Kadın sürücüler dikkat etmez.’, ‘Kadınlar araba kullanmayı beceremez.’, ‘Kadın eli direksiyona yakışmaz.’
Ne kadar tanıdık değil mi?
Yıllardır her trafikte, her kahvede, her haberde bir şekilde karşımıza çıkan, kimseye faydası olmayan bir önyargı bu.
Oysa direksiyonun arkasında bir kadın değil, bir insan var.
Bir annenin, bir babanın dünyası o gün yıkıldı. Bir öğretmen, ömrü boyunca unutamayacağı bir yükün altına girdi. Ve biz, toplum olarak bu olaya bile cinsiyet gözlüğüyle bakmayı seçtik.
Belki de en acı olan bu.
Kadın sürücü kötü kullanır diyenler, hiç aynaya bakıyor mu?
Kazaların büyük çoğunluğu erkek sürücüler tarafından yapılıyor, ama kimse ‘erkek sürücü çarptı’ demiyor. Çünkü erkek olmak ‘normal’, kadın olmak ‘haber değeri’ taşıyor.
İşte tam da bu yüzden, dilin gücü tehlikeli. Bir kelimeyle hem önyargı üretip hem de insanlığı unutabiliyoruz.
Bir çocuk artık aramızda değil. Onun doğum günü pastası kesilemeden yarım kaldı.
Ama bu olay bize bir şey hatırlatmalı:
Kazaların, acıların, hataların cinsiyeti olmaz.
Trafikte, sınıfta, evde ya da haberde… Hepimiz insanız.
Belki de artık haber başlıklarını değil, bakış açılarımızı değiştirmemiz gerekiyor.
Çünkü değişmeyen tek şey şu:
Her kazanın ardında bir hayat sönüyor, bir kalp kırılıyor, bir toplum sınav veriyor.
Ve biz o sınavda, çoğu zaman dilimizle sınıfta kalıyoruz.
