Aile, toplumsal yaşamın önemli bir yapı taşıdır. Aile, toplumsal hayatın düzenlenmesinde ve devamlılığında önemli roller üstlenir. Yapılan araştırmalar ile amaçlanan, toplumun önemli bir yapı taşı olan aile kurumunun temel işlevlerini sosyolojik bakış açısı ile belirlemek ve toplumsal önemini ortaya koymaktır.
Bazı kaynaklardan elde edilen bilgiler doğrultusunda, ailenin temel işlevlerini şu şekilde belirtmek mümkündür: 1. Biyolojik işlev, 2. Eğitim işlevi, 3. Dinî işlev, 4. Ekonomik işlev, 5. Sevgi işlevi, 6. Koruyucu işlev, 7. Toplumsallaştırma işlevi, 8. Boş zamanları değerlendirme işlevi. Bu işlevler sekiz temel başlık altında incelenmiştir: insanlık tarihinin başlangıcından bu yana varlığını sürdüren aile kurumu güçlü bir toplumsal bağdır, aynı zamanda aile kurumunun toplumsal işlevi güçlü toplum yapısının oluşmasına neden olur. Toplumsal yaşamda, bireylerin duygu, düşünce, tutum ve davranışlarını etkileyen sosyalleşme ajanları bulunur. Aile, bir sosyalleşme ajanı olarak, bireyin toplumsallaşmasını ve dönüşümünü sağlayan bir kurumdur da aynı zamanda. Aile kurumu, içinde yetişen bireyleri çok yönlü olarak eğiterek, temel işlevlerini sevgiyle yerine getirir. Sosyalleşme konusunda en etkin rol model olarak anne, baba ve diğer aile fertleri ön plana çıkar. Aile kurumunun temel işlevlerinin toplumsal hayatta önemli sonuçları vardır. Örneğin, biyolojik işlev, toplumun nüfusunu artırır ve devamlılığını sağlar. Eğitim işlevi, bireylerin kültürel değerleri öğrenmesini ve aktarmasını sağlar. Dinî işlev, bireylerin dini inançlarını ve pratiklerini geliştirir. Ekonomik işlev, bireylerin geçimini sağlar ve refahını artırır.
Sevgi işlevi, bireylerin duygusal ihtiyaçlarını karşılar ve mutluluğunu sağlar. Koruyucu işlev, bireylerin güvenlik ve sağlık ihtiyaçlarını karşılar ve korur. Toplumsallaştırma işlevi, bireylerin topluma uyum sağlamasını ve katkıda bulunmasını sağlar. Boş zamanları değerlendirme işlevi, bireylerin dinlenmesini ve eğlenmesini sağlar, toplumsal yaşamın kalitesini ve sürdürülebilirliğini artırmak içinde oldukça önemlidir.
Bundan dolayı da aile kurumunun toplumsal işlevinin korunması ve geliştirilmesi için çeşitli politika ve stratejilerin uygulanması gerekmektedir.
