Bir kaç hafta önce halk sağlığı açısından çok geç kalınmış olsa da isabetli bir adım atıldı. O adımı sosyal medyadan duyuran Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, özel gereksinimli hastalara yönelik 'Engelsiz Acil Servis Hizmeti'nin Muğla, Erzurum, Samsun ve Kayseri’de seçilen hastanelerde başladığını söyledi.
Acil servislerde verilen hizmetlerin ne denli hayati önemde olduğunu anlatmaya gerek yok sanırım. Dolayısıyla özel gereksinimi olan bireylerin acil servis ihtiyaçlarının daha nitelikli karşılanması için mutlak surette özel bir uygulamanın hayata geçirilmesi gerekiyordu. Esasında dünya genelinde çok fazla örneği olan bir uygulama olmadığını baştan söyleyeyim. Bu açıdan çok isabetli bir karar.
Uygulama ile pilot seçilen 4 şehrimizde otizm, down sendromu ve zihinsel gelişim geriliği gibi sorunu olanlar, acil servis ihtiyaçlarını devlet hastaneleri içinde kurulacak özel birimlerden alabilecek. Bakanlık, uygulamayı başarılı olması halinde 81 ilin tamamında yürütmeyi hedefliyor..
Pilot hastanelerde acil servislere başvuran bu gruptaki hastalara, kayıt işlemleri sırasında görevli tarafından hastanın durumunu anlatan ve söz konusu hizmetten yararlanmasını sağlayan ‘Ben özelim’ yazılı yaka kartı verilecek ve hasta da bu kartla tüm sağlık personeline tanıtılmış olacak.
Hastalar başvurudan itibaren, acil servisten hizmet almaya gelen diğer kişilerden pozitif olarak ayrıştırılacak ve taburcu edilmesine kadar tüm süreçte hastaya eşlik edilecek. Acil servis içindeki hizmetler, bu kişiler için özel olarak oluşturulan sakin bir ortamda verilecek. Bu hasta grubuna yaklaşım konusunda eğitim almış personel tarafından, acil sağlık işlemlerinin hızla ve kesintisiz yapılması sağlanacak.
Personelin eğitimleri devam ediyor. Yurdun tamamında uygulanmasından önce ilk etapta 30 ilde uygulamanın yaygınlaşması hedefleniyor. Projenin altyapısı için de 3 yıl boyunca çalışmalar yapıldı.
Bakanlık; ilgili birimleri dışında acil tıp uzmanları, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanları, çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları, erişkin ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanları ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin de yer aldığı 23 kişilik bir komisyon tarafından ‘Acil Servis Hizmeti Çalışanlarına Yönelik Krize Müdahale Eğitimi’ programı hazırlandı.
‘Nörogelişimsel aciller’ olarak nitelendirilen ve otizm, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, down sendromu ile bilişsel geriliği olanlardan oluşan hastalar, normalde kendi çevrelerinde ve evlerinde uyumlu şekilde çalışsa da acil servise gittiklerinde daha önceki deneyimleri, monitör sesi, kalabalık gibi onları etkileyecek farklı ajitasyonlar yaşayabiliyor. Dolayısıyla özel bir birim oluşturulması son derece elzem…
Hayata geçirilen uygulamayı baştan sona ayakta alkışlıyorum ancak bundan sonrası için önemli olan, uygulamanın başarılı olmasıdır. Bu uygulamada yer alacak personelin çok titizlikle seçilmesi ve eksiksiz eğitim verilmesi şart. Bir diğer önemli nokta da denetim… Denetim de olması gerektiği gibi yapılırsa uygulamanın yaygınlaşması, özel gereksinimli bireylerin ve ailelerinin yaşam kalitesini artıracaktır.
