Kayserililer dikkat! Herkesin sofrasında bulunan bu ürün raflara veda ediyor
Besin değeri aynı, fiyatı yüksek... Kayserililerin tercihi ve algısı değişirken, üretici de sahadan konuştu. Detaylar Kayseri Anadolu Haber'de...
Kayseri’de market raflarında gözle görülür bir değişim yaşanıyor. Yıllardır ‘‘doğal’‘ olduğu düşüncesiyle tercih edilen kahverengi yumurtalar, yerini beyaz yumurtalara bırakmaya başladı. Bu sessiz dönüşümün arkasında hem ekonomik hem de üretimle ilgili tercihlerin etkili olduğu görülüyor.
Yalnızca Kayseri değil, Avrupa’daki birçok ülke de benzer bir yola girmiş durumda. İngiltere başta olmak üzere bazı Avrupa marketleri kahverengi yumurtaları raflardan kaldırırken, Türkiye’de de zincir mağazalarda beyaz yumurtanın ağırlığı artıyor. Peki bu değişimin nedeni ne?
Üretici: ‘‘Ataks daha dayanıklı, uzun ömürlü’‘
Kayseri’de tavuk yetiştiriciliği yapan üreticiler, işin perde arkasını net bir dille özetliyor:
‘‘Son yıllarda Ataks gibi siyah tavukları tercih ediyoruz. Çünkü hem sıcağa hem soğuğa dayanıklı. Hastalıklara karşı güçlü. Açık alanda rahatça yaşıyor ve 3-4 yıl boyunca düzenli yumurta veriyor. Lohmann Beyaz gibi değil; o daha narin, 1-2 yılda verimi düşüyor.’‘
‘‘Lohmann Beyaz yumurta bol ama bakım zahmetli’‘
Ataks’ın uzun ömürlü olmasına karşılık, beyaz yumurtacı Lohmann Beyaz ırkı yılda daha fazla yumurta veriyor. Ancak üretici bu farkın da bir bedeli olduğunu söylüyor:
‘‘Lohmann Beyaz daha çok yumurtluyor ama nazlı bir hayvan. Hassas. Hastalanmaya meyilli. Sürekli bakım istiyor. Bu yüzden büyük işletmeler için uygun olabilir ama küçük ve orta ölçekli üretici için fazla riskli.’‘
‘‘Tüketici kahverengiyi daha doğal sanıyor’‘
Kayserili üreticiler, tüketici algısının da üretim tercihlerini etkilediğini söylüyor;
‘‘Ataks’ın ürettiği yumurtalar kahverengi. Tüketici bu rengi daha doğal, daha köy ürünü gibi algılıyor. Bu yüzden pazarda beyaz yumurtaya göre daha yüksek fiyata satabiliyoruz. Hem dayanıklı tavukla çalışıyoruz, hem de ürünümüz daha kıymetli oluyor.’‘
‘‘Hızlı yumurta isteyen Lohmann’ı seçiyor, ama kalite ve kazanç isteyen Ataks’ı. Bu tercih piyasadaki fiyatları bile etkiliyor.’‘
Ulusal ölçekte değişim başladı
Sadece Kayseri değil, Türkiye genelinde de kahverengi yumurtadan beyaza geçiş süreci hızlanıyor. Zincir marketler, üretim ve lojistik maliyetlerini düşürmek adına beyaz yumurtaya yöneliyor. Uzmanlara göre bu tercih sadece maliyetle sınırlı değil.
Beyaz yumurta veren tavuklar daha az yemle daha fazla üretim sağladığı için ekonomik açıdan avantajlı görülüyor. Ayrıca beyaz yumurtanın daha uzun raf ömrü, sınıflandırma kolaylığı ve taşıma sırasında daha az deformasyona uğraması, marketlerin bu ürünü tercih etmesinde etkili oluyor.
Avrupa’daki süpermarket zincirleri de benzer nedenlerle kahverengi yumurtaları listelerinden çıkarmaya başladı. Özellikle İngiltere’de sürdürülebilirlik, verimlilik ve lojistik uyum açısından beyaz yumurtaya geçiş yaygınlaşıyor.
Kayseri’de pazarda hâlâ kahverengi önde
Her ne kadar zincir marketlerde beyaz yumurtalar ağırlık kazansa da Kayseri’nin semt pazarlarında kahverengi yumurta hâlâ rağbet görüyor. Özellikle köylerden gelen ürünlerin kahverengi olması, tüketicide ‘‘doğal’‘ algısını pekiştiriyor. Ancak üreticilere göre bu durum da yavaş yavaş değişebilir. ‘‘Şu an pazarda kahverengi yumurta hâlâ isteniyor ama yem fiyatları arttıkça bu ürünün üretimi daha maliyetli hale geliyor. Büyük üretici zaten beyaza dönüyor. Eğer tüketici de aynı fiyata iki seçenekle karşılaşırsa zamanla o da beyazı tercih etmeye başlayacak.’‘
‘‘Her şey tüketiciye bağlı’‘
Üreticiler, gelecekte yumurta piyasasının yönünü tamamen tüketici alışkanlıklarının belirleyeceğini düşünüyor, ‘‘Biz tavuğumuzu seçiyoruz ama nihayetinde yumurtayı alan tüketici. Eğer pazar kahverengiyi pahalı bulursa üretici de beyaza yönelmek zorunda kalır. Şu an Ataks bizim için ideal çünkü hem dirençli hem de yumurtası iyi satılıyor. Ama şartlar değişirse biz de değişiriz.’‘
Kayseri yumurta piyasasında denge yeniden kuruluyor
Artan maliyetler, tüketici algısı, üretim tercihi ve lojistik hesaplamalar... Tüm bu unsurlar Kayseri’de ve Türkiye genelinde yumurta raflarını yeniden şekillendiriyor. Görünüşün değil, üretim sisteminin önemli olduğunu vurgulayan uzmanlar, tüketiciyi kabuk rengine değil, üretim kalitesine odaklanmaya çağırıyor.
