Günlük hayatta sıkça kullandığımız 8 yanlış: Duyunca şaşıracaksınız!
Günlük hayatta sıkça duyduğumuz birçok kalıp aslında anlatım bozukluğu içeriyor. 'Yüzde yüz gol fırsatı', 'ani kalp krizi2 ve daha fazlası... İşte doğru bildiğimiz 9 dil hatası Kayseri Anadolu Haber'de…
Kulağa tanıdık gelen bazı ifadeler aslında anlatım bozukluğu içeriyor. Günlük konuşmalarda, televizyon programlarında ve hatta haber bültenlerinde sık sık karşımıza çıkan bazı cümleler, Türkçe dil kurallarına aykırı anlatım bozuklukları içeriyor. İşte en sık yapılan ve fark edilmeden kullanılan 9 örneği sizler için derledik…
Yüzde yüz gol fırsatı
Günümüz futbol yayınlarında sıkça duyduğumuz ‘yüzde yüz gol fırsatı’ ifadesi, aslında bir anlatım çelişkisine neden oluyor. Çünkü ‘yüzde yüz’ kesinliği, ‘fırsat’ ise olasılığı ifade ediyor. Bu iki kelime aynı cümlede birlikte kullanılınca, mantıksal bir çelişki doğuyor. Doğrusu, ‘net gol pozisyonu’ veya ‘mutlak gol şansı’ şeklinde olmalıdır.
Ani kalp krizi
Benzer şekilde sağlık haberlerinde sık geçen ‘ani kalp krizi’ ifadesi de anlatım bozukluğu içeriyor. Zira kalp krizleri doğası gereği zaten aniden olur. Bu nedenle ‘ani’ kelimesini kullanmak tekrara neden oluyor. Sade bir ‘kalp krizi’ demek yeterli olacaktır.
Ayrı bir özel hayatı var
Sosyal ilişkilerden bahsederken kullandığımız ‘ayrı bir özel hayatı var’ cümlesi de dilimize yerleşmiş bir yanlış. ‘Özel hayat’ zaten başlı başına ‘ayrı’ bir alanı ifade ettiğinden, ‘ayrı’ kelimesi burada gereksiz bir kullanıma giriyor.
Kesin ve net konuşuyorum
Sık sık duyduğumuz bir başka cümle ise ‘kesin ve net konuşuyorum.’ Bu ifadede kullanılan ‘kesin’ ve ‘net’ kelimeleri eş anlamlı olduğu için, ikisinin birlikte kullanımı yine anlatım bozukluğuna neden oluyor. Bu yüzden birini kullanmak yeterli olacaktır. ‘Ya ‘kesin konuşuyorum’ ya da ‘net konuşuyorum’ tercih edilmelidir.
Her iki taraf da birbirini suçluyor
Toplumsal tartışmaların anlatımında karşımıza çıkan ‘her iki taraf da birbirini suçluyor’ ifadesi de yine anlatım bozukluğuna örnektir. Türkçede ‘her’ sözcüğü ‘iki’ ile birlikte kullanılmaz. Doğru kullanım ‘iki taraf da birbirini suçluyor’ şeklinde olmalıdır.
Toplantıya katılım göstereceğim
Resmî yazışmalarda veya kurumsal açıklamalarda yer bulan ‘toplantıya katılım göstereceğim’ gibi yapılar da dil açısından hatalıdır. ‘Katılmak’ fiili zaten yeterli ve güçlü bir ifadedir. Bu yüzden ‘katılım göstermek’ gereksiz bir kalıptır.
Gözümle gördüm
Duygusal anlarda sıklıkla dile getirilen ‘gözümle gördüm’ ifadesi de anlamca çelişkili bir tekrar içerir. Çünkü görme zaten gözle gerçekleşir. Bu nedenle sade bir ‘gördüm’ cümlesi, anlamı tamamen karşılayacaktır.
Kendi düşüncesiyle karar verdi
Son olarak, bireysel karar süreçlerinden bahsederken kullanılan ‘kendi düşüncesiyle karar verdi’ ifadesi de dil açısından gereksiz sözcük içeriyor. ‘Kendi’ zamiri burada yalnızca laf kalabalığı yaratıyor. ‘Düşüncesiyle karar verdi’ demek yeterlidir.
