Dünyanın ilk ekonomi merkezi Kayseri'deydi: Cıngı'nın paylaşımı gündem oldu
AK Parti Kayseri Milletvekili Murat Cahit Cıngı, Kültepe Kaniş'te binlerce yıl önce uygulanan serbest piyasa ve fiyat sistemini anlattı. Ekonominin temelleri gerçekten Kayseri'de mi atıldı? Detaylar Kayseri Anadolu Haber'de...
AK Parti Kayseri Milletvekili Murat Cahit Cıngı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Kültepe–Kaniş’in dünya ekonomi tarihindeki özel yerine dikkat çeken kapsamlı bir metin yayımladı.
Cıngı, paylaşımında Kültepe’nin yalnızca bir arkeolojik alan değil, aynı zamanda ekonomik kavramların ilk kez yazılı olarak kaydedildiği, serbest piyasa mantığının temellendiği merkez olduğunu vurguladı.
Cıngı’nın paylaşımındaki ifadeler şöyle:
‘Kültepe–Kaniş, sadece Anadolu’nun ilk şehirlerinden biri değildir; aynı zamanda dünyanın en eski serbest piyasa ve fiyat kayıt sisteminin kurulduğu yerdir. Bu benzersiz konumu hatırlatmak gerekir. Kayseri’nin 20 km kuzeydoğusunda, M.Ö. 2000’lerde Mezopotamya’dan gelen Asurlu tüccarlar tamamen piyasa mantığıyla ticaret yürütüyordu. Kaniş pazarlarında kalay, dokuma, bakır, gümüş gibi pek çok ürünün fiyatını belirleyen şey otoritenin emri değil, tüccarlar arasındaki pazarlık ve arz–talep dengesiydi. Bu yapı, dünya ekonomi tarihindeki en erken borsa davranışları olarak kabul edilmektedir.’
Asurlu tüccarların ekonomik düzeni
Cıngı, paylaşımında Kültepe’deki ticaret hayatının modern ekonomiyle benzerliklerine de dikkat çekti. Tabletlerde kıtlık ve bolluk dönemlerine göre değişen fiyat kayıtlarının yer aldığını hatırlatarak, geciken ödemelere faiz uygulandığını, ticari risklerin ortaklık sözleşmeleriyle bölündüğünü, sermayenin ise kervanlara paylaştırılmış şekilde yatırıldığını belirtti. Cıngı ‘Binlerce çivi yazılı tablet, o dönemde fiyat dalgalanmalarının takip edildiğini açıkça ortaya koyuyor. Kıtlık dönemlerinde kalayın yükselmesi, bollukta düşmesi, risklerin ortaklıklarla paylaşılması… Tüm bunlar Kültepe’nin sadece bir ticaret merkezi değil, aynı zamanda ilk ekonomik veri merkezi olduğunu göstermektedir.’
‘Ekonominin temelleri Kayseri topraklarında atıldı’
Milletvekili Cıngı, modern ekonominin temel kavramlarının üç bin yıldan daha önce Kültepe’de uygulanmış olmasının Kayseri açısından büyük bir değer taşıdığını ifade etti. ‘Kaniş tabletleri, hem borsa mantığının hem de fiyat hareketlerinin yazılı olarak kaydedildiği en eski merkezlerden biridir. Bugün enflasyon, faiz, kredi, ortaklık gibi doğal kabul ettiğimiz ekonomik kavramların kökleri, üç bin yıllık bir geçmişle Kültepe’nin topraklarında şekillenmiştir.’
‘Kültepe’nin ekonomik mirası yeniden gündemde’
Cıngı’nın paylaşımı, , Kültepe’nin Kayseri’nin ticaret kültürünün temel taşlarından biri olduğunu bir kez daha hatırlattı. Yapılan paylaşım, bölgenin yalnızca arkeolojik değil, ekonomik açıdan da dünya tarihinde eşsiz bir yere sahip olduğunu tekrar gözler önüne serdi.
