CHP'li Genç'ten zehirli ürün uyarısı: 'Geri çevrilen mallar iç piyasada mı?'
CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, pestisit kalıntısı nedeniyle AB'den geri çevrilen tarım ürünlerinin Türkiye'de satışa sunulup sunulmadığını sordu. Bakanlığa çarpıcı sorular yöneltti. Detaylar Kayseri Anadolu Haber'de...
CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Türkiye’de tarımsal üretimde kullanılan pestisit (tarım zehiri) miktarındaki endişe verici artışı Meclis gündemine taşıdı. Genç, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, zehirli kalıntı nedeniyle Avrupa Birliği’nden geri çevrilen tarım ürünlerinin iç piyasaya sunulup sunulmadığını sordu.
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de 2013 yılında 39,4 bin ton olan pestisit kullanımı, 2022 itibarıyla 55 bin tonu aşarak son on yılda yüzde 40 oranında arttı. Genç, aynı süreçte Avrupa Birliği ülkelerinde pestisit kullanımının yüzde 20 azaldığına dikkat çekerek, Türkiye’nin bu alandaki ters yönlü eğilimini eleştirdi.
AB Türkiye’yi pestisit uyarı listesinden çıkarmıyor
Genç, Avrupa Birliği Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) verilerine göre Türkiye’nin 2021 ve 2022 yıllarında pestisit kalıntısı bildirimi yapılan ülkeler arasında ilk sırada yer aldığını hatırlattı. 2022 yılında bildirilen 557 pestisit ihbarının tamamının Türkiye menşeli ürünlere ait olması ise dikkat çekici bulundu.
İhracatta defalarca geri çevrilen ve bazılarında yıllardır yasaklı kimyasallar tespit edilen ürünlerin Türkiye’de etkin denetime tabi tutulmadığını savunan Genç, ‘Bu ürünlerin gerçekten imha edilip edilmediği ya da iç piyasaya mı sürüldüğü kamuoyunda ciddi bir şüphe konusu. Bakanlık bu konuda yeterince şeffaf değil,’ dedi.
Organik tarım yok denilecek kadar az
Soru önergesinde, Türkiye’de tarımın büyük oranda kimyasal girdilere dayandığına vurgu yapıldı. Tarım alanlarının yalnızca yüzde 1,7’sinde organik ve iyi tarım uygulamalarının yürütüldüğünü ifade eden Genç, geri kalan yüzde 98’den fazlasının hâlâ yoğun pestisit kullanımına dayandığını belirtti. Entegre Zararlı Yönetimi (IPM) ve biyolojik mücadele projelerinin kapsadığı alan ise yalnızca yüzde 2 düzeyinde.
Bakanlığa 10 maddelik soru listesi
CHP’li Genç, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya şu soruları yöneltti:
- Türkiye’de son 3 yılda kullanılan pestisit miktarı ve türleri nelerdir? Yıllara göre toplam pestisit kullanımı ne kadardır? En çok kullanılan ilk 5 pestisit hangileridir?
- Bakanlığınız tarafından pestisitlerin insan sağlığı üzerindeki etkilerine dair bir bilimsel araştırma yapılmış mıdır? Tarım bölgelerinde kanser, nörolojik hastalık gibi hastalık oranları araştırılmış mıdır
- Hasat öncesi ve satış noktalarında yapılan pestisit denetimleri yeterli midir? Son 3 yılda kaç gıda numunesinde limit aşımı tespit edilmiştir? En çok sorun yaşanan ürün grupları hangileridir?
- AB RASFF sisteminde Türkiye’nin en fazla bildirim yapılan ülke olmasının nedenleri nelerdir? Geri çevrilen ürünlerin iç piyasaya sunulması söz konusu mudur?
- Türkiye’de, AB’de yasaklandığı halde hâlâ kullanılan pestisit etken maddeleri hangileridir? Son 3 yılda kaç madde yasaklanmış veya kısıtlanmıştır? Bu konuda bir takvim mevcut mudur?
- Biyolojik ve biyoteknik mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması için hangi çalışmalar yapılmaktadır? Bu uygulamaların kapsadığı alan nedir ve 5 yıllık hedefleriniz nelerdir
- 2021–2024 döneminde biyolojik mücadele destekleri için ne kadar bütçe ayrılmıştır
- Türkiye’nin pestisit bağımlılığını azaltmaya yönelik 2025–2030 yıllarını kapsayan bir ulusal eylem planı var mıdır?
- Çiftçilere yönelik eğitim ve destek programları mevcut mudur? Varsa kapsamı nedir
- Geri çevrilen ürünlerin imha süreci nasıl işlemektedir? Bu sürece dair şeffaf ve denetlenebilir bir mekanizma kurulmuş mudur?
Aşkın Genç’in önergesi, özellikle gıda güvenliği, kamu sağlığı ve ihracat açısından Türkiye’nin tarım politikalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğine işaret ediyor. Genç, halk sağlığını tehdit eden pestisit bağımlılığına karşı daha sıkı denetim ve şeffaflık çağrısında bulundu.
