Ecel: bir şey için belirlenmiş süredir. Göklerin ve yerin bir eceli sonu olduğu halde, insan için iki ecelden bahsedilmesi de önemlidir. Bunlardan biri, diğer varlıklarda da olan eceli müsemmadır. Diğeri de tabii ecel olabilir, tabii ecel bir canlının vücudunun dayanma süresidir. İnsan ve canlılar için süre, zaman, müddet, dönem bitince hayatı son bulur. Eceli müsemma canlının yaşayacağı süredir. 46/ Ahkaf 3. “Gökleri, yeri ve ikisi arasında bulunanları biz bir kanuna göre belli bir süre için yarattık…” 6/ Enam 2. “Sizi tinden (çamurdan) yaratan Allah’tır, sonra bir ecel belirlemiştir. Allah katında bir de eceli müsemma vardır.”
Tin, su ile toprağın karışım halidir (çamur), su toprağa karışmazsa hayat olmaz. İnsan tohumu, topraktan gelen gıdalarla oluşur, İnsan ana rahminde yine topraktan gelen gıdalarla beslenir ve gelişir. İnsan ölünceye kadar topraktan yetişen şeylerle beslenir. Bir ruh taşıyan insanın dünyada geçireceği süre onun ve diğer canlıların eceli müsemmasıdır. Bu zaman, dönem, müddet içinde ruh vücudu bir ev gibi kullanır. Vücut uykuya dalınca çıkar gider, uyanınca geri döner. Ölen vücut mevttir yani cesettir, yıkılan eve benzer, vücut tekrar ahrette yaratılana kadar artık ruh vücuda dönemez.
Kıyamet günü yaratılacak yeni vücut, ihtiyarlamayan, yaşlanmayan, hastalanmayan ve ölmeyen bir vücutla Allah tarafından yaratılacaktır. ECEL: süre, müddet, dönem ve zaman demektir. MÜSEMMA: Yasa, kanun dur. Bu tariflere göre, eceli müsemma insanın ve diğer canlıların dünyada yaşayacağı süre, zaman, müddet, dönem demektir. İnsan soyunun ve diğer canlıların yer yüzünde var oluş süreleri ALLAH tarafından belirlenmiş yaratılmış, ama bu dünya için sonu olandır. Sonsuzluk Allaha mahsustur. İnsana verilen dünyadaki yaşama süresinin yasa ve kanun olarak belirlenmesi ve ölüm denen yasanın kanunun insanı ve diğer canlıları dünyadan yok etmesidir Dünyada yok olan insanın vücududur, vücut mevt olur, yok olan, daha doğrusu hücrelere ayrılan ve çürüyüp toprağa karışan cesettir, vücuttur, buna eceli müsemma, yani ilahi kanun denir. Allah’ın yasalarına göre insanı hayata bağlayan bağların kopup sonlanması mevttir, yani ölümdür. Ölüm gerçekleştiğinde, Allah emaneti olan ve ölmeyen ruhu mevt, teveffi ettirir.
İnsanın, hayatı, yaşaması, solunum sistemi, sinir sistemi ve kan dolaşımı sistemi, bu yasaya, kanuna, yani eceli müsemmaya bağlıdır. Bunların hücre olarak ölmesi, devreden çıkması, insanı döneminin sonu, canlıların ömrünün ve ecelinin sonu ölüm olarak adlandırılır ve ölüm olarak bilinir. İlahi kanunu yüklenen varlıklar, Allah’tan bağımsız mutlak bir varlık değil, Allah’ın emrine ve iznine bağlı bir iştir.
İnsanın ölümü için KUR’AN ’da iki kavram kullanılır, mevt ve ruh. İnsanı meydana getiren ruh ve bedendir, bedenden ruh çıkarsa ona ceset denilir. Ceset mevt olmuş ölmüştür, ruh teveffi ettirilir, ruh ölmez, berzah aleminde ruhların bekleme yerinde durur, orada bekleyerek, ahrette vücudun, yani cesedin tekrar Allah tarafından yaratılmasıyla vücuda geri döner ve hayat bulur. Teveffi yok olmayan, ölmeyen ruh demektir. Hayatın ve ölümün, yasa ve kanunlarını yalnız Allah belirler ve koyar. Allah koyduğu kanunların, yasaların mahkumu değil hakimidir. Allah isterse bir alt yasasıyla, bir üst yasasını değiştirebilir aşabilir.
