Fikirler, mantık hataları veya mantık safsataları durumunda mantıkdışı olurlar.
Mantık ilkelerinin kullanılmaması veya yanlış kullanılması durumunda mantık hataları ortaya çıkar.
Mantık safsataları ise, yanlış çıkarımlara denilmektedir. Mantık safsataları ilk anda geçerli veya ikna edici gibi görünebilirler, ancak bunlar yanıltıcı ve sahte iddialardır.
Mantık safsataları 3’e ayrılır; olgusal safsatalar, yöntemsel safsatalar ve biçimsel safsatalar. Olgusal safsatalar, kullanılan bilgilerin bilim açısından yanlış olmasını anlatırlar. Yöntemsel safsatalar da, yeterli sebepler gösterilmemesi halidir. Biçimsel safsatalar ise, soncullar ve öncüller arasında mantıksal bir tutarlılık bulunmamasına dayanır.
Şunlar zorlama sonuçlarıdır;
Zorlama sonuçlar, mantıksal tutarlılıkla türetilemeyecek geçersiz çıkarımlar olabilir, bu sonuçlar zorlama sonuçlardır. Mantıksız şeyler mantıklı gibi gösterilmeye çalışılabilir. Düşünceye mantık ilkeleri uygulanmamış olabilir. Mantıksız bir çıkmaza girilebilir. Yani, önerme mantığın 3. hali olamaz kuralına takılmış olabilir. Önermede çelişkiye düşülebilir. Önermenin hem inkâr edilmesi hem de onaylanması hali gibi. Aynı koşulda ve zamanda bir şey hem kendisi hem de zıttı olamaz.
Bazı önemli mantık safsataları şunlardır;
1.Acele edilerek sonculun bir hataya dayandırılması durumu,
2.İstisnalar göz ardı edilerek genelleme yapılaması,
3.İddiayı ispat edebilmek için otoritenin referans gösterilmesi,
4.Anket uygularken sorularla cevabın yönlendirilmesi,
5.İnsanların düşüncelerinin değil de kişiliklerinin eleştirilmesi,
6.Aynı ifadenin değişik sözlerle ifade edilmesi,
7.Kişilerin duygularının istismar edilmesi,
8.Geçmiş veya gelecekle ilgili yanlış bilgiler verilmesi,
9.Farklı şeyler birbirine benzetilerek kıyas yapılması,
10.Yanlışlığı ispat edilemeyecek olayların kullanılması,
11.Bazı toplumsal değerler yanlış olmasına rağmen, toplumun bu değerlerinin referans gösterilmesi,
12.Mantık hatası olan akıl yürütmeler.