Değer zinciri analizleri, işletmelerin rekabet avantajı elde etmek amacıyla daha düşük maliyetlere ulaşmayı ve farklılık oluşturmayı hedefleyen stratejik bir araçtır.
Sektördeki rakiplerini geride bırakmak için başarılı olması muhtemel üç stratejik yaklaşım vardır. Bunlar toplam maliyette liderlik, farklılaşma ve odaklanma.
İşletmelerin en büyük gayretleri rakiplerine göre maliyetlerini en düşük seviyeye indirmeye yönelik stratejiler üzerine çalışmadır.
İşletme maliyetlerini rakiplerine göre düşük tutabilirse, müşterilerine hizmet ve mal sunumlarını zamanında ve doğru bir şekilde gerçekleştirebilirse, müşterilerden geri bildirimlerini ürün ve hizmetlerin kalitesini yükseltir ve sürekliliğini sağlarsa geliştirilen strateji amacına ulaşacaktır.
Firmalar değer zincirindeki etkenleri tanımladıktan sonra, temel maliyet etkenlerini tanımlamalıdırlar.
Değer zinciri, rakip maliyetlerinin de bilinmesini gerektirmektedir. Pratikte firmalar rakiplerinin maliyetlerine ulaşmada zorlanmaktadırlar. Firmalar genellikle, rakiplerinin maliyetlerini kamuya açık verilerden, alıcılardan, tedarikçilerden ve kişilerle yapılan görüşmelerden bilgi alabilirler.
Ürünün maliyeti ne kadar düşükse firma bu nispette rakipleri karşısında maliyet lideri olabilecektir. Düşük maliyetler sahip işletmeler rakiplerine karşı güçlü bir konuma gelmektedir. Bu tür işletmeler girdi maliyetlerini her zaman kontrol altına alabilmekte ve güçlü tedarikçilerin baskılarına karşı işletmenin elini güçlendirmektedirler.
Maliyetlerini düşüren işletme başkaca firmaların pazara girmelerini önleyebilmekte, büyük Pazar payıyla girdilere erişim kolaylığına da sahip olmaktadır.
Değer zincirini tanımlayan işletmeler üstünlük ve zayıflıklarını da görme imkanına sahip olmaktadırlar. Bunun sonucunda ise rekabette üstünlük sağlanmaktadır.
Ürünlerdeki farklılıklar biçim, renk, ambalaj ve kalitede yakalanabilir. Ürün farklılaştırma esasen firmanın ürünlerinin rakiplerin ürünlerinden farklı olduğu imajının oluşturulması ve tüketicilerin kendi ürünlerine çekilmesidir.
Firmalar müşterilerinin bireysel taleplerine cevap vermek ve özel bir pazarın taleplerini karşılayabilmek adına farklılaştırma stratejisini benimsemektedirler. Bu da ancak esnek üretim stratejileriyle olabilmektedir.
Ne kadar farklılık sağlanıyorsa, o nispette üstünlük sağlanmaktadır. Farklılaşma stratejisi başarıyla uygulanırsa firmanın rakipleriyle olan mesafesi açılmakta ve müşteri çekiciliği artmaktadır.
Farklılaştırma ve maliyet liderliği stratejilerinin hedefi tüm sektördür. Odaklanma stratejisi ise özel bir hedefe en iyi ürünü vermeyi düşünür.
Sonuçta işletme belli ve dar hedefin taleplerini karşılayarak ve maliyetleri düşürerek başarılı olabilecektir.