Ustaya başarısının sırrını sormuşlar, o da “doğru karar” demiş. Bu sefer ustaya herkesten farklı olarak sürekli doğru kararı nasıl verebildiğini sormuşlar, o da tek kelimeyle cevap vermiş, “tecrübe”. O zaman ustaya yeniden sormuşlar “iyi de tecrübe dediğin nedir ki?” ve şöyle cevaplamış “yanlış kararlar”.
Matematik, istatistik ve ihtimal hesapları iyi öğrenilmediğinde kalay hata yapılmaktadır.
İstatistikle düşünmek bir gün etkin bir vatandaş olabilmek için okuma-yazma kadar gerekli bir beceri olacaktır.
Kurnaz olmayan insanların kurnaz insanlardan korunması gerekir. Kurnazlığın nasıl büyük bir suç olduğunu kabul ettirmek için istatistiklerin güvenilir verilerle doğrulanması gerekiyor.
Neyin ne zaman olacağını bilmiyorsak belirsizlik altında karar veriyoruz demektir. Böyle bir ortamda karar verilebilmesi amacıyla belirsizliğin matematiği yani istatistik ve ihtimalin matematiğinin bilinmesi gerekir.
Bir insanın doğru karar verebilmesi için mutlaka karar matrisini kurması gerekmektedir. Eğer bir insan karar matrisini kuramıyorsa karar vermeye hazır değildir. Karar alırken karar matrisinin doldurulabilmesi amacıyla belirsizlik ve ihtimal matematiği bilinmelidir.
Dünyanın mevcut durumunun tarifi ile ilgili matematik istatistiktir. Dünyanın gelecek durumunun tarifi ile ilgili matematik ise olasılıktır.
Niteliksel ve nicel olarak ikiye ayrılan matrisleri bir başka yazımda anlatacağım.